Is er genoeg steun voor uitbreiding van rookvrije omgevingen in Nederland? En kunnen we iets leren van andere landen? Jasper Been (Erasmus MC) vertelt over ‘Novel smoke-free policies to protect children as part of a tobacco endgame: assessing international and local experiences to generate transferable lessons for the Netherlands’ – een onderzoek naar de uitbreiding van rookvrije zones, hoe dit kinderen beschermt en wat er voor nodig is om ze in Nederland in te voeren.
Waar gaat het project over?
“Rookvrije omgevingen verbeteren de gezondheid van kinderen en dragen bij aan een Rookvrije Generatie. Ons onderzoek laat zien dat er veel maatschappelijke steun is voor verdere uitbreiding van rookvrije omgevingen in Nederland, vooral daar waar kinderen vaak komen. We kunnen hierin veel leren van andere landen waar nieuwe rookvrije omgevingen al ingevoerd zijn én effectief zijn gebleken.”
Hoe dragen de uitkomsten van het project bij aan het bereiken van de Rookvrije Generatie?
“Verschillende landen wereldwijd hebben ervaring met uitbreiding van rookvrije omgevingen naar plekken die in Nederland nog niet rookvrij zijn. Zo hebben 18 Europese landen het roken in de auto al gereguleerd als er kinderen en/of zwangeren in de auto zitten. Andere voorbeelden zijn rookvrije speeltuinen, terrassen, parken, stranden en binnensteden. Ons onderzoek liet zien dat ondanks uitdagingen in de handhaving zulke rookvrije plekken effectief kunnen zijn. Zo nam de blootstelling van kinderen aan tabaksrook in de auto met ruim 30% af en werden minder kinderen in het ziekenhuis opgenomen voor astma-aanvallen.
We onderzochten de juridische grond voor zulke regelgeving en wat de bevorderende en belemmerende factoren waren voor de invoering ervan. In Nederland zelf zagen we dat er overweldigende steun is voor het rookvrij maken van plekken waar nu nog mag worden gerookt, met name daar waar kinderen veel worden blootgesteld aan tabaksrook.
Pionieren met rookvrije omgevingen werkt; zo nam het roken rondom het Erasmus MC en de tegenoverliggende scholen met bijna de helft af na invoering van een rookvrije zone. Tegelijk zagen we veel variatie in de mate waarin gemeentes werk maken van de Rookvrije Generatie en er lijkt noodzaak voor meer landelijke regie. “
Wat waren de meest vernieuwende inzichten?
“Al met al laat ons project zien dat er ruimte én steun is voor uitbreiding van rookvrije omgevingen in Nederland, waarbij veel geleerd kan worden van ervaringen in het buitenland om verder toe te werken naar de Rookvrije Generatie. Nu is het aan beleidsmakers om aan de slag te gaan met deze inzichten.”
Op welke manier hebben jullie de kennis naar de praktijk gebracht?
“Gedurende het project hielden we nauw contact met belangrijke stakeholders in het veld, zoals de gezondheidsfondsen en lokale en landelijke beleidsmakers. Via presentaties op congressen (zoals het Nederlands Netwerk voor Tabaksonderzoek) en publicaties in internationale en Nederlandse vakbladen (waaronder een overzichtsartikel in het Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen) brachten we de resultaten van ons onderzoek onder de aandacht van wetenschappers en collega’s.
We presenteerden de bevindingen van ons project richting de landelijke politiek aan de Thematafel Tabak en richting het bredere werkveld via deelname aan een webinar van Nederland Rookvrij en plaatsen van berichten op bijvoorbeeld LinkedIn en Twitter.
Het algemene publiek bereikten we via landelijke media en we ontwikkelden een infographic en website (rijrookvrij.nl) over rookvrije auto’s. “
Met wie werken jullie samen?
““Het project was een samenwerking tussen onderzoekers en artsen van de afdelingen Kindergeneeskunde, Verloskunde & Gynaecologie en Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis te Rotterdam, juridische onderzoekers van de Universiteit Groningen en experts van het Centrum Media en Gezondheid in Gouda. Dit veelzijdige team bracht mensen samen uit heel uiteenlopende onderzoeksgebieden, met een inspirerende samenwerking en vernieuwende inzichten tot gevolg.
Onder andere via intensieve samenwerking met de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij hopen we met onze onderzoeksresultaten de uitbreiding van rookvrije omgevingen hoog op de politieke agenda te houden.”
Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door Longfonds, KWF, Hartstichting, het Diabetesfonds en de Trombosestichting in hun gezamenlijke oproep om meer onderzoek naar tabaksontmoedigingsbeleid te stimuleren op weg naar een Rookvrije Generatie.
Benieuwd naar de andere onderzoeken over naar effectief tabaksontmoedigingsbeleid? Lees dan de andere interviews:
- Interview met Jeroen Bommelé: onderzoek naar meeroken in de buitenlucht
- Interview met Gera Nagelhout: onderzoek naar de reacties van de tabaksindustrie op tabaksontmoediging
- Interview met Cloé Geboers: onderzoek over de impact van tabaksaccijns op het roken in Nederland
- Interview met Mirte Kuipers: evaluatie van het uitstalverbod op tabak in Nederland.