Wat werkt als je sportclubs rookvrij wilt maken? Wat is de rol van regelgeving? En is het roken ook écht minder zichtbaar voor kinderen? De Hartstichting maakte een stappenplan om sportclubs rookvrij te maken. Met zijn projectteam zorgt Anton Kunst nu voor de doorontwikkeling en voor effectieve implementatie van dit stappenplan. Anton vertelt je er meer over.
Waar gaat het project over?
“Ons project heet Rookvrije sportclubs voor een rookvrije generatie. Wij doen onderzoek naar de invoering van rookvrij beleid van clubs in de buitensport (voetbal, korfbal, hockey, tennis). Wij onderzoeken of er vanuit de clubs steun is voor het rookvrij verklaren van de sportterreinen, waarom en hoe clubs dit beleid invoeren, en of invoering gemakkelijk dan wel moeizaam verloopt. Ook kijken wij naar de mogelijke rol van lokale en nationale overheden.”
Hoe dragen de uitkomsten van het project bij aan het bereiken van de Rookvrije Generatie?
“Zien roken doet roken. Voor een rookvrije generatie is het daarom van groot belang dat het roken van tabak steeds minder zichtbaar is, met name voor kinderen. Dit kan mede door het rookvrij maken van plaatsen waar veel kinderen komen. Sportclubs verdienen daarbij prioriteit, omdat veel kinderen hier een belangrijk deel van hun vrije tijd doorbrengen.”
Wat waren de meest vernieuwende inzichten?
“Men ziet veel beren op de weg. Sportclubs zonder rookvrij beleid voorzien veel weerstand van rokende leden en problemen met handhaving. Maar die problemen blijken in de praktijk mee te vallen. Wel moet je rekening houden met de eigen dynamiek van verenigingen van vrijwilligers. Overheden, sportbonden en andere organisaties kunnen voor veel clubs daarbij net het verschil maken.“
Op welke manier hebben jullie de kennis naar de praktijk gebracht?
“Het onderzoek is uitgevoerd in nauw overleg met verschillende organisatie die in contact staan met individuele sportclubs (zie onder). De kennis hebben wij in de praktijk gebracht via de factsheet Rookvrije Sportverenigingen voor een Rookvrije Generatie, die een brede verspreiding kreeg.
Een tweede factsheet Rookvrije Sportverenigingen voor een Rookvrije Generatie is recent uitgebracht. In deze factsheet worden de resultaten van alle onderzoeken gepresenteerd en geven we tips aan sportverenigingen en gemeenten voor het invoeren van een rookvrij sportterrein. De resultaten zijn bovendien breed verspreid door een groot aantal presentaties, interviews en berichten op sociale media.”
Met wie werken jullie samen?
“Wij werkten samen met Gemeente en GGD Amsterdam, GGD Gooi en Vechtstreek, GGD Brabant-Zuidoost, Gezondheidsfondsen voor Rookvrij (Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds), NOC*NSF, Vereniging Sport en Gemeenten, RIVM, GGD GHOR en Sportief Advies. Wij voerden zelf de onderzoeken uit, maar de doel- en vraagstelling daarvan werd bepaald in samenspraak met de partners.”
Dit interview is gedaan met Anton Kunst (Amsterdam UMC) en mede namens: Heike Garritsen (Amsterdam UMC), Andrea Rozema (Tranzo, Tilburg University), Rixt Smit (Amsterdam UMC) en Ien van Goor (Tranzo, Tilburg University)
Benieuwd naar andere onderzoeken over naar effectief tabaksontmoedigingsbeleid?
- Interview met Jasper Been: onderzoek naar rookvrije zones in Nederland
- Interview met Jeroen Bommelé: onderzoek naar meeroken in de buitenlucht
- Interview met Gera Nagelhout: onderzoek naar de reacties van de tabaksindustrie op tabaksontmoediging
- Interview met Cloé Geboers: onderzoek over de impact van tabaksaccijns op het roken in Nederland
- Interview met Mirte Kuipers: evaluatie van het uitstalverbod op tabak in Nederland
Daarnaast zijn er vier consortia die met subsidie van ZonMw effect- of implementatieonderzoek doen naar het gebruik en beter bereik van bestaande interventies:
- Rookvrije sportclubs voor een rookvrije generatie
- Begeleiding versterken vanuit de huisartspraktijk bij stoppen met roken (CONNECT-studie)
- Financiële prikkels voor succesvolle ‘stoppen met roken’-training op het werk
- Zwangere vrouwen helpen bij het stoppen met roken (Samen stoppen Samen sterk!)
Bron: ZonMw. Kijk op www.zonmw.nl/roken voor meer informatie