Hoe zorg je ervoor dat patiënten die roken ook daadwerkelijk terecht komen bij effectieve stoppen-met-rokenhulp? Met de nieuwe methode Very Brief Advice+ (VBA+) kan de huisarts ‘warm verwijzen’ naar professionele begeleiding om te stoppen met roken. Naomi van Westen-Lagerweij vertelt over de implementatie aanpak.
Waar gaat het project over?
Maar liefst 80% van alle rokers wil stoppen met roken; slechts een klein deel daarvan lukt het om zonder hulp te stoppen. “Ons project heet Strengthening the Dutch national smoking cessation infrastructure to support the Smokefree Generation movement. Wij willen ervoor zorgen dat patiënten die roken ook daadwerkelijk terecht komen bij effectieve stoppen-met-rokenhulp.
Very Brief Advice Plus (VBA+) is een verwijsmethode die zorg- en hulpverleners kan ondersteunen bij het gesprek over stoppen met roken. De methode zorgt ervoor dat rokers vaker terecht komen bij bewezen effectieve hulp.
Tijdens de COVID-19 pandemie hebben wij deze nieuwe verwijsmethode geïmplementeerd in de huisartsenpraktijk. Het ‘warm verwijzen’ is hieraan het meest vernieuwende aspect. Zo kan de zorgverlener het initiatief nemen om een patiënt direct in contact te brengen met professionele begeleiding om te stoppen met roken. De patiënt hoeft dan niet zelf achter de verwijzing aan te gaan of zelf een afspraak te regelen”.
Op welke manier hebben jullie kennis naar de praktijk gebracht?
“Wij hebben een strategie ontwikkeld om VBA+ in de huisartsenpraktijk te implementeren. De strategie bestaat uit twee bijeenkomsten. Deze worden georganiseerd binnen lokale groepen voor farmacotherapeutisch overleg (FTO) met huisartsen en apothekers. Zorgverleners krijgen zo informatie over VBA+ en verwijsmogelijkheden, maken afspraken over de implementatie ervan en reflecteren vervolgens ook op deze afspraken. Ook ontvangen zorgverleners extra ondersteunende materialen, zoals een bureaukaart als reminder.
Hoe dragen de uitkomsten van het project bij aan het bereiken van de Rookvrije Generatie?
“De bijeenkomsten en ondersteunende materialen zorgen er voor dat meer zorgverleners uit de huisartsenpraktijk hun patiënten ‘warm’ verwijzen naar professionele begeleiding voor stoppen met roken. Dit is een zeer positief resultaat in het kader van de Rookvrije Generatie. Want we weten uit de literatuur dat ‘warm’ verwijzen ervoor zorgt dat meer patiënten die roken ook daadwerkelijk terecht komen bij professionele begeleiding, en op die manier uiteindelijk definitief stoppen”.
Wat waren de meest vernieuwende inzichten?
“Onze bevindingen laten zien dat het zelfs onder stressvolle COVID-19-omstandigheden mogelijk is om de stoppen-met-rokenzorg in de huisartsenpraktijk te verbeteren. Belangrijk is wel om in de toekomst verder onderzoek te doen naar manieren om de werkdruk voor huisartsen te verlagen, bijvoorbeeld door het inzetten van e-health. Denk bijvoorbeeld aan het uitvragen van de rookstatus via een digitaal patiëntportaal. Het portaal geeft de rookstatus via een melding in het EPD door aan de huisarts zodat hij of zij gemakkelijk het gesprek met de patiënt kan aangaan over stoppen met roken”.
Met wie werken jullie samen?
“Het project wordt uitgevoerd door het Trimbos-instituut en Leids Universitair Medisch Centrum. Verschillende consortiumpartners, zoals het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik en Nederlands Huisarts Genootschap, dragen met hun expertise bij aan het project”.
Benieuwd naar andere onderzoeken over naar effectief tabaksontmoedigingsbeleid?
- Interview met Jasper Been: onderzoek naar rookvrije zones in Nederland
- Interview met Jeroen Bommelé: onderzoek naar meeroken in de buitenlucht
- Interview met Gera Nagelhout: onderzoek naar de reacties van de tabaksindustrie op tabaksontmoediging
- Interview met Cloé Geboers: onderzoek over de impact van tabaksaccijns op het roken in Nederland
- Interview met Mirte Kuipers: evaluatie van het uitstalverbod op tabak in Nederland
Daarnaast zijn er vier consortia die met subsidie van ZonMw effect- of implementatieonderzoek doen naar het gebruik en beter bereik van bestaande interventies:
- Rookvrije sportclubs voor een rookvrije generatie
- Begeleiding versterken vanuit de huisartspraktijk bij stoppen met roken (CONNECT-studie)
- Financiële prikkels voor succesvolle ‘stoppen met roken’-training op het werk
- Zwangere vrouwen helpen bij het stoppen met roken (Samen stoppen Samen sterk!)
Bron: ZonMw. Kijk op www.zonmw.nl/roken voor meer informatie