Gemeenten hebben een belangrijke rol in het bereiken van een Rookvrije Generatie. Hoe zetten gemeenten zich hiervoor in? En in welke mate? I&O Research onderzocht dit in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij en in samenwerking met GGD GHOR Nederland*.
Actieve gemeenten
Steeds meer gemeenten zijn actief zijn op het gebied van rookvrij. Inmiddels zijn dat 9 op de 10 gemeenten. Terwijl grotere gemeenten het vaakst actief zijn, maken kleinere gemeenten een inhaalslag. De helft van de nog niet actieve gemeenten wil in 2023 met rookvrij aan de slag. Bij de meeste gemeenten staat het streven naar een Rookvrije Generatie in hun beleid.
Aanjagende rol
Het blijkt ook dat er nog veel werk te verzetten is door gemeenten. Zo kunnen ze nog meer een pro-actieve, aanjagende rol op zich nemen. Het valt op dat het merendeel van de gemeenten een ondersteunende, faciliterende rol heeft in hun rookvrij aanpak. Slechts 44% van actieve gemeenten pakt een aanjagende rol en nog minder gemeenten een regelgevende rol.
Rookvrije omgevingen
Gemeenten spelen een rol in het rookvrij maken van verschillende locaties. We zien dat ze deze rol het vaakst pakken op locaties waar de beweging ‘Op weg naar een Rookvrije Generatie’ landelijk gezien al ver is (zoals buitensportterreinen) én bij het eigen gemeentehuis. Een actievere, aanjagende houding van gemeenten is nodig om ook andere omgevingen waar kinderen komen rookvrij te maken, zoals terrassen en OV-haltes. Daarmee komen zij tegemoet aan de meerderheid van de Nederlanders die deze locaties rookvrij wil hebben1.
Stoppen met roken
Steeds meer gemeenten zorgen voor stoppen-met-rokeninterventies voor inwoners. Ze sluiten hierbij vooral aan bij landelijke campagnes, zoals Stoptober. Er is nog veel verbetering mogelijk, want bijna de helft van de gemeenten regelt nog geen stoppen-met-roken interventies voor hun inwoners. 4 op de 10 gemeenten doet dat ook niet voor de eigen medewerkers.
Meer weten?
Meer informatie is te vinden in dit rapport van I&O Research en deze factsheet met belangrijke successen en uitdagingen voor het gemeentelijk rookvrij beleid.
*Voor dit onderzoek zijn alle 344 Nederlandse gemeenten uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen. In totaal vulden medewerkers van 218 gemeenten de vragenlijst in, een respons van 63 procent.
1] Bron: Draagvlakonderzoek Tabaksontmoedigingsbeleid (2023) uitgevoerd door Kantar Public in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, onder 1.137 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Deze draagvlakcijfers zijn ook opgenomen in de factsheet.