In 2023 zijn er weer veel stappen gezet voor een rookvrije samenleving. Hieronder lees je een greep uit de gebeurtenissen:
- ENSP (European Network for Smoking and Tobacco Prevention) en de Spaanse organisatie No Fumadores lanceren het burgerinitiatief ‘Tabaksvrije omgeving en de eerste Europese tabaksvrije generatie in 2030’. Eén van de doelen is dat er in Europa een generatiegebonden verkoopverbod komt.
- De Taskforce Rookvrije Start lanceert de nieuwe campagne ‘Laat onze dromen niet in rook opgaan’. De taskforce roept zorgverleners op om (aanstaande) ouders actief te begeleiden naar passende stoppen-met-rokenzorg.
- Steeds meer Nederlanders vinden het belangrijk dat onze samenleving zich inzet voor een Rookvrije Generatie. Hoe is dat ontstaan? Marc Willemsen (hoogleraar Tabaksontmoediging) en Jasper Been (kinderarts-neonatoloog) geven ons een geschiedenisles!
- Provincie Drenthe onthult in maart de eerste officiële rookvrije bushalte. De provincie maakt in totaal 922 bushaltes rookvrij! In december kondigt Friesland aan in 2024 alle 2700 bushaltes rookvrij te maken.
- Maandag 14 maart stemde de Tweede Kamer in met een aantal belangrijke moties op weg naar een Rookvrije Generatie: waaronder een neutraal uiterlijk van e-sigaretten en gemeenten de bevoegdheid geven om nieuwe tabakszaken te kunnen weren.
- De nieuwe cijfers van het CBS laten zien dat het aantal rokers in Nederland verder daalt. In 2022 gaf 18,9% van de volwassen rokers aan wel eens te roken. In 2021 was dat nog 20,6%. Helaas zijn nieuwe cijfers van het Trimbos-Instituut alarmerend: bijna net zoveel jongeren vapen als roken. 21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) gebruikte het afgelopen jaar een e-sigaret. Ruim een kwart (27%) rookte sigaretten. En 69,1% van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten.
- Artsen slaan alarm en geven met een actie in maart TikTok-influencers de keuze: help je de dodelijke tabaksindustrie of help je mij?
- Per 1 april steeg de accijns op tabak met ruim 1 euro, ruim twee jaar na de laatste accijnsverhoging op tabak.
- G.S.Z.V. De Golfbreker is de eerste rookvrije studentensportvereniging van Nederland!
- In de periode 2018-2022 onderzochten het Amsterdam UMC, Tranzo en Tilburg University het rookvrij beleid op Nederlandse voetbal-, hockey-, tennis- en korfbalverenigingen. In 2023 verscheen een factsheet met tips voor sportverenigingen en gemeenten.
- Tijdens het NNvT congres op vrijdag 14 april zijn de nieuwste inzichten uit tabaksonderzoek besproken. ZonMw en Gezondheidsfondsen voor Rookvrij verzorgden gezamenlijk de sessie ‘Onderzoeksagenda Tabaksontmoediging: zijn we op de goede weg?’.
- Twee derde van de Nederlanders wil rookvrije films, series en socials, blijkt uit nieuw onderzoek. Mediamakers staan op en spreken zich uit voor rookvrije media in een nieuwe campagne van de Rookvrije Generatie, met in totaal 20,9 miljoen impressies, 4,5 miljoen videoviews en ruim 1 miljoen bioscoopzoekers die de campagnefilm zagen.
- Meerdere dagattracties werden (grotendeels) rookvrij, waaronder Safaripark Beekse Bergen, Vogelpark Avifauna en Aviodrome!
- Over de hele wereld – waaronder Nederland – is er steun voor het rookvrij maken van plekken waar kinderen komen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Erasmus MC en de University of Edinburgh.
- Op 31 mei, op Wereld Niet Roken Dag roept Doei Tabaksindustrie op tot ‘Wereld Niet Verkopen Dag’.
- Het boek ‘In iedere roker zit een stopper’ komt uit. Het boek geeft tips en handvatten voor zorgverleners over hoe je rokers kunt motiveren en adviseren om te stoppen met roken.
- Op Wereld Niet Roken Dag vragen Amersfoortse kinderen aandacht voor het rookvrije stationsplein van Amersfoort Centraal met een zelfontworpen stoeptegel.
- Gemeente Utrecht zet zich in om het aantal verkooppunten van tabak terug te dringen en maakt de vestiging van nieuwe tabaksspeciaalzaken in Utrecht voorlopig onmogelijk via een voorbereidingsbesluit.
- 4 Jumbo-filialen stoppen halverwege 2023 op eigen initiatief met de verkoop van tabaksproducten.
- Rookpreventie Jeugd (RPJ) eist dat de NVWA optreedt tegen sigaretten die de roker meer gif laten inhaleren dan wettelijk is toegestaan (de sjoemelsigaret) en gaat in hoger beroep. Later dit jaar verwijst het College van Beroep voor het bedrijfsleven de zaak opnieuw naar het Hof van Justitie van de Europese Unie.
- De Avondvierdaagse in Voorthuizen is dit jaar voor het eerst rookvrij!
- Hartstichting, KWF en Longfonds reageren op 26 juni met teleurstelling op het uitstel van het smaakjesverbod op e-sigaretten/vapes.
- Per 1 juli is de online verkoop van rookproducten niet meer toegestaan. Producten zoals sigaretten, shag, e-sigaretten (vapes) en navulvloeistoffen zijn alleen nog te koop in fysieke winkels. ‘Verkoop op afstand’ (bijvoorbeeld via webshops, social media, telefoon, chat of mail) is vanaf nu strafbaar.
- Albert Heijn kondigt aan vanaf 1 januari 2024 geen tabaksproducten meer te verkopen.
- Meerdere festivals zetten stappen richting rookvrij! De duizenden bezoekers van het Tina Festival ervaren in september dat een rookvrij festival ontzettend leuk is. Festival Into The Great Wide Open op Vlieland is al een paar jaar (grotendeels) rookvrij. In Harderwijk vond ZieZo’s Zomerfestival plaats, ook volledig rookvrij.
- De Gezondheidsfondsen voor Rookvrij laten weten het schokkend te vinden dat de tabaksindustrie geld verdient met de verkoop van medische producten tegen ernstige ziektes door roken én aan hulpmiddelen om van een rookverslaving af te komen. Hans Snijder (directeur Hartstichting) schreef hierover een opiniestuk voor het Algemeen Dagblad.
- Onderzoek van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij laat zien dat rookvrije omgevingen niet alleen kinderen het goede voorbeeld geven, maar ook rokers en ex-rokers kunnen helpen.
- In de zomer deelde de Rookvrije Generatie leuke tips voor rookvrije zomeruitjes! Vele regionale nieuwsmedia deelden dit artikel en op de Rookvrije Generatie kanalen deden bijna 50.000 mensen inspiratie op voor een rookvrije zomer.
- Steeds meer campings en vakantieverblijven worden rookvrij. Dat is goed nieuws, want tweederde van de Nederlanders vindt dat campingplekken, vakantiehuisjes, buitenzwembaden, terrassen en speeltuinen op vakantieparken en campings rookvrij moeten zijn. Twee voorbeelden zijn Vakantiepark Landal Twenhaarsveld en Kampeerterrein Stortemelk op Vlieland.
- Nederland scoort goed op de nieuwe Tobacco Control Scale. De stappen die Nederland zet op weg naar een Rookvrije Generatie zijn een goed voorbeeld voor andere landen.
- Gemeente Den Haag en Gemeente Goeree-Overflakkee maken een gedeelte van het strand rookvrij.
- Er is veel media-aandacht voor reclame voor nicotinezakjes op de Grand Prix van Zandvoort. De verkoop hiervan is in Nederland verboden.
- Een jong onderzoeksteam van de Rookvrije Generatie ging deze zomer op pad met de vraag ‘is een rookvrije ingang gastvrij’? Het antwoord is duidelijk: ja! Steeds meer winkels en organisaties kiezen voor een rookvrije ingang!
- Rapper The Dean (Daan Boom) is klaar met de tabaksindustrie en brengt het nummer ‘Doei Tabaka! uit.
- In aanloop naar de verkiezingen deelt de Rookvrije Generatie het verkiezingspamflet ‘Samen op weg naar een Rookvrije Generatie’ met maatregelen die hard nodig zijn om kinderen te beschermen tegen (mee)roken en de verleidingstactieken van de tabaksindustrie.
- Op Prinsjesdag wordt bekend dat de tabaksaccijns per 1 april 2024 flink omhooggaat. De prijs van sigaretten wordt bijna 11 euro en die van shag bijna 25 euro. Hartstichting, KWF en Longfonds reageren op de geplande verhoging van de accijnzen op tabaksproducten: ‘weer een mooie stap op weg naar een Rookvrije Generatie’
- De Gezondheidsfondsen voor Rookvrij doen samen met milieu- en gezondheidsorganisaties een dringende oproep aan de politiek: maak zo snel mogelijk werk van een verbod op sigarettenfilters & meer rookvrije omgevingen!
- Vanaf 1 oktober gingen meer dan 50.000 rokers de uitdaging aan om 28 dagen niet te roken tijdens de tiende editie van Stoptober. Zij deden dit samen met de ambassadeurs van dit jaar: Maxime Meiland, Herman Brusselmans en Sergio Vyent, die alle drie de rookvrij zijn gebleven!
- In samenwerking met Oxfam Novib en andere maatschappelijke organisaties (waaronder de GvRV) is de Financial Exclusions Tracker gelanceerd: een website met een lijst van bedrijven die door financiële instellingen worden uitgesloten, omdat die bedrijven verantwoordelijk zijn voor vervuiling, ontbossing of schending van mensenrechten.
- Artsen slaan alarm om de extreem verslavende e-sigaret/vape. Zij roepen ouders op om met hen samen te werken en het gesprek met hun kind over vapen aan te gaan.
- Op donderdag 25 oktober 2023 was de eerste netwerkbijeenkomst van Nederland Rookvrij. Tijdens inspirerende en interactieve sessies deelden professionals kennis en ervaringen voor een rookvrije samenleving.
- Issuemakers interviewt GvRV-voorzitter Carla van Gils in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen: ‘de maatschappij vraagt om rookvrij’.
- Hans Snijder, directeur Hartstichting, schrijft, mede namens KWF en Longfonds, het opiniestuk ‘Blokkeren van accijnsverhoging tabak bezorgt rokers alleen langere, iets goedkopere verslaving’ voor de Volkskrant.
- Op 30 oktober roepen 22 gezondheidsfondsen politieke partijen op: Kies voor een Gezonde Generatie. Maak de omgeving van onze kinderen en jongeren gezonder. Want een gezondere omgeving, leidt tot een gezondere, rookvrije generatie.
- Meer dan 2.500 sportclubs hebben inmiddels een rookvrij terrein! NOC*NSF roept met de campagne ‘De sport wordt rookvrij’ sportverenigingen op hun club ook rookvrij te maken.
- RookStopZorg vraagt met een ludieke film aandacht voor het stoppen-met-rokenadvies in de dagelijkse praktijk van de zorgverlener. Met een nieuwe campagne willen ze het logisch maken om rookgedrag bespreekbaar te maken en te verwijzen naar goede stoppen-met-rokenzorg.
- 80% van alle rokers wil graag van zijn of haar verslaving af. Maar stoppen met roken is vaak een proces van vallen en opstaan. Gemiddeld zijn er 6 pogingen nodig om succesvol te kunnen stoppen. Daarom sprekers rokers niet-rokers aan met de vraag of zij hen kunnen helpen en ondersteunen in hun stopproces met de campagne ‘Beste niet-roker‘.
Bekijk ook dit jaaroverzicht van Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging (onderdeel van het Trimbos-Instituut).
Mis je een belangrijke mijlpaal in dit overzicht? Stuur dan een e-mail naar info@nederlandrookvrij.nl.