Categorie: Nieuws

In 2023 zijn er weer veel stappen gezet voor een rookvrije samenleving. Hieronder lees je een greep uit de gebeurtenissen:

• ENSP (European Network for Smoking and Tobacco Prevention) en de Spaanse organisatie No Fumadores lanceren het burgerinitiatief ‘Tabaksvrije omgeving en de eerste Europese tabaksvrije generatie in 2030’. Eén van de doelen is dat er in Europa een generatiegebonden verkoopverbod komt. 
   
• De Taskforce Rookvrije Start lanceert de nieuwe campagne ‘Laat onze dromen niet in rook opgaan’. De taskforce roept zorgverleners op om (aanstaande) ouders actief te begeleiden naar passende stoppen-met-rokenzorg. 
   
• Steeds meer Nederlanders vinden het belangrijk dat onze samenleving zich inzet voor een Rookvrije Generatie. Hoe is dat ontstaan? Marc Willemsen (hoogleraar Tabaksontmoediging) en Jasper Been (kinderarts-neonatoloog) geven ons een geschiedenisles!  
   
• Provincie Drenthe onthult in maart de eerste officiële rookvrije bushalte. De provincie maakt in totaal 922 bushaltes rookvrij! In december kondigt Friesland aan in 2024 alle 2700 bushaltes rookvrij te maken. 
   
• Maandag 14 maart stemde de Tweede Kamer in met een aantal belangrijke moties op weg naar een Rookvrije Generatie: waaronder een neutraal uiterlijk van e-sigaretten en gemeenten de bevoegdheid geven om nieuwe tabakszaken te kunnen weren.   
   
• De nieuwe cijfers van het CBS laten zien dat het aantal rokers in Nederland verder daalt. In 2022 gaf 18,9% van de volwassen rokers aan wel eens te roken. In 2021 was dat nog 20,6%. Helaas zijn nieuwe cijfers van het Trimbos-Instituut alarmerend: bijna net zoveel jongeren vapen als roken. 21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) gebruikte het afgelopen jaar een e-sigaret. Ruim een kwart (27%) rookte sigaretten. En 69,1% van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten. 
   
• Artsen slaan alarm en geven met een actie in maart TikTok-influencers de keuze: help je de dodelijke tabaksindustrie of help je mij?  
   
• Per 1 april steeg de accijns op tabak met ruim 1 euro, ruim twee jaar na de laatste accijnsverhoging op tabak. 
   
• G.S.Z.V. De Golfbreker is de eerste rookvrije studentensportvereniging van Nederland! 
    
• In de periode 2018-2022 onderzochten het Amsterdam UMC, Tranzo en Tilburg University het rookvrij beleid op Nederlandse voetbal-, hockey-, tennis- en korfbalverenigingen. In 2023 verscheen een factsheet met tips voor sportverenigingen en gemeenten. 
   
• Tijdens het NNvT congres op vrijdag 14 april zijn de nieuwste inzichten uit tabaksonderzoek besproken. ZonMw en Gezondheidsfondsen voor Rookvrij verzorgden gezamenlijk de sessie ‘Onderzoeksagenda Tabaksontmoediging: zijn we op de goede weg?’.  
   
• Twee derde van de Nederlanders wil rookvrije films, series en socials, blijkt uit nieuw onderzoek. Mediamakers staan op en spreken zich uit voor rookvrije media in een nieuwe campagne van de Rookvrije Generatie, met in totaal 20,9 miljoen impressies, 4,5 miljoen videoviews en ruim 1 miljoen bioscoopzoekers die de campagnefilm zagen.  

• Meerdere dagattracties werden (grotendeels) rookvrij, waaronder Safaripark Beekse Bergen, Vogelpark Avifauna en Aviodrome!  
   
• Over de hele wereld – waaronder Nederland – is er steun voor het rookvrij maken van plekken waar kinderen komen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Erasmus MC en de University of Edinburgh.  
   
• Op 31 mei, op Wereld Niet Roken Dag roept Doei Tabaksindustrie op tot ‘Wereld Niet Verkopen Dag’. 
   
• Het boek ‘In iedere roker zit een stopper’ komt uit. Het boek geeft tips en handvatten voor zorgverleners over hoe je rokers kunt motiveren en adviseren om te stoppen met roken. 
   
• Op Wereld Niet Roken Dag vragen Amersfoortse kinderen aandacht voor het rookvrije stationsplein van Amersfoort Centraal met een zelfontworpen stoeptegel.  
   
• Gemeente Utrecht zet zich in om het aantal verkooppunten van tabak terug te dringen en maakt de vestiging van nieuwe tabaksspeciaalzaken in Utrecht voorlopig onmogelijk via een voorbereidingsbesluit.  
   

• 4 Jumbo-filialen stoppen halverwege 2023 op eigen initiatief met de verkoop van tabaksproducten.  
   
• Rookpreventie Jeugd (RPJ) eist dat de NVWA optreedt tegen sigaretten die de roker meer gif laten inhaleren dan wettelijk is toegestaan (de sjoemelsigaret) en gaat in hoger beroep. Later dit jaar verwijst het College van Beroep voor het bedrijfsleven de zaak opnieuw naar het Hof van Justitie van de Europese Unie. 
   
• De Avondvierdaagse in Voorthuizen is dit jaar voor het eerst rookvrij!  
   
• Hartstichting, KWF en Longfonds reageren op 26 juni met teleurstelling op het uitstel van het smaakjesverbod op e-sigaretten/vapes.  
   
• Per 1 juli is de online verkoop van rookproducten niet meer toegestaan. Producten zoals sigaretten, shag, e-sigaretten (vapes) en navulvloeistoffen zijn alleen nog te koop in fysieke winkels. ‘Verkoop op afstand’ (bijvoorbeeld via webshops, social media, telefoon, chat of mail) is vanaf nu strafbaar.  
   
• Albert Heijn kondigt aan vanaf 1 januari 2024 geen tabaksproducten meer te verkopen.  
   
• Meerdere festivals zetten stappen richting rookvrij! De duizenden bezoekers van het Tina Festival ervaren in september dat een rookvrij festival ontzettend leuk is. Festival Into The Great Wide Open op Vlieland is al een paar jaar (grotendeels) rookvrij. In Harderwijk vond ZieZo’s Zomerfestival plaats, ook volledig rookvrij.  
   
• De Gezondheidsfondsen voor Rookvrij laten weten het schokkend te vinden dat de tabaksindustrie geld verdient met de verkoop van medische producten tegen ernstige ziektes door roken én aan hulpmiddelen om van een rookverslaving af te komen. Hans Snijder (directeur Hartstichting) schreef hierover een opiniestuk voor het Algemeen Dagblad. 
   
• Onderzoek van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij laat zien dat rookvrije omgevingen niet alleen kinderen het goede voorbeeld geven, maar ook rokers en ex-rokers kunnen helpen. 
   
• In de zomer deelde de Rookvrije Generatie leuke tips voor rookvrije zomeruitjes! Vele regionale nieuwsmedia deelden dit artikel en op de Rookvrije Generatie kanalen deden bijna 50.000 mensen inspiratie op voor een rookvrije zomer. 

• Steeds meer campings en vakantieverblijven worden rookvrij. Dat is goed nieuws, want tweederde van de Nederlanders vindt dat campingplekken, vakantiehuisjes, buitenzwembaden, terrassen en speeltuinen op vakantieparken en campings rookvrij moeten zijn. Twee voorbeelden zijn Vakantiepark Landal Twenhaarsveld en Kampeerterrein Stortemelk op Vlieland. 
   
• Nederland scoort goed op de nieuwe Tobacco Control Scale. De stappen die Nederland zet op weg naar een Rookvrije Generatie zijn een goed voorbeeld voor andere landen. 
   
• Gemeente Den Haag en Gemeente Goeree-Overflakkee maken een gedeelte van het strand rookvrij. 
   
• Er is veel media-aandacht voor reclame voor nicotinezakjes op de Grand Prix van Zandvoort. De verkoop hiervan is in Nederland verboden.  
   
• Een jong onderzoeksteam van de Rookvrije Generatie ging deze zomer op pad met de vraag ‘is een rookvrije ingang gastvrij’? Het antwoord is duidelijk: ja! Steeds meer winkels en organisaties kiezen voor een rookvrije ingang! 
   
• Rapper The Dean (Daan Boom) is klaar met de tabaksindustrie en brengt het nummer ‘Doei Tabaka! uit.  
   
• In aanloop naar de verkiezingen deelt de Rookvrije Generatie het verkiezingspamflet ‘Samen op weg naar een Rookvrije Generatie’ met maatregelen die hard nodig zijn om kinderen te beschermen tegen (mee)roken en de verleidingstactieken van de tabaksindustrie.  
   
• Op Prinsjesdag wordt bekend dat de tabaksaccijns per 1 april 2024 flink omhooggaat. De prijs van sigaretten wordt bijna 11 euro en die van shag bijna 25 euro. Hartstichting, KWF en Longfonds reageren op de geplande verhoging van de accijnzen op tabaksproducten: ‘weer een mooie stap op weg naar een Rookvrije Generatie’ 
   
• De Gezondheidsfondsen voor Rookvrij doen samen met milieu- en gezondheidsorganisaties een dringende oproep aan de politiek: maak zo snel mogelijk werk van een verbod op sigarettenfilters & meer rookvrije omgevingen!  
   

• Vanaf 1 oktober gingen meer dan 50.000 rokers de uitdaging aan om 28 dagen niet te roken tijdens de tiende editie van Stoptober. Zij deden dit samen met de ambassadeurs van dit jaar: Maxime Meiland, Herman Brusselmans en Sergio Vyent, die alle drie de rookvrij zijn gebleven! 
   
• In samenwerking met Oxfam Novib en andere maatschappelijke organisaties (waaronder de GvRV) is de Financial Exclusions Tracker gelanceerd: een website met een lijst van bedrijven die door financiële instellingen worden uitgesloten, omdat die bedrijven verantwoordelijk zijn voor vervuiling, ontbossing of schending van mensenrechten.   
   
• Artsen slaan alarm om de extreem verslavende e-sigaret/vape. Zij roepen ouders op om met hen samen te werken en het gesprek met hun kind over vapen aan te gaan.  
   
• Op donderdag 25 oktober 2023 was de eerste netwerkbijeenkomst van Nederland Rookvrij. Tijdens inspirerende en interactieve sessies deelden professionals kennis en ervaringen voor een rookvrije samenleving.  
   
• Issuemakers interviewt GvRV-voorzitter Carla van Gils in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen: ‘de maatschappij vraagt om rookvrij’.   
   
• Hans Snijder, directeur Hartstichting, schrijft, mede namens KWF en Longfonds, het opiniestuk ‘Blokkeren van accijnsverhoging tabak bezorgt rokers alleen langere, iets goedkopere verslaving’ voor de Volkskrant.  
   
• Op 30 oktober roepen 22 gezondheidsfondsen politieke partijen op: Kies voor een Gezonde Generatie. Maak de omgeving van onze kinderen en jongeren gezonder. Want een gezondere omgeving, leidt tot een gezondere, rookvrije generatie.  
   
• Meer dan 2.500 sportclubs hebben inmiddels een rookvrij terrein! NOC*NSF roept met de campagne ‘De sport wordt rookvrij’ sportverenigingen op hun club ook rookvrij te maken. 
   
• RookStopZorg vraagt met een ludieke film aandacht voor het stoppen-met-rokenadvies in de dagelijkse praktijk van de zorgverlener. Met een nieuwe campagne willen ze het logisch maken om rookgedrag bespreekbaar te maken en te verwijzen naar goede stoppen-met-rokenzorg. 

• 80% van alle rokers wil graag van zijn of haar verslaving af. Maar stoppen met roken is vaak een proces van vallen en opstaan. Gemiddeld zijn er 6 pogingen nodig om succesvol te kunnen stoppen. Daarom sprekers rokers niet-rokers aan met de vraag of zij hen kunnen helpen en ondersteunen in hun stopproces met de campagne ‘Beste niet-roker‘.

Bekijk ook dit jaaroverzicht van Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging (onderdeel van het Trimbos-Instituut).

Mis je een belangrijke mijlpaal in dit overzicht? Stuur dan een e-mail naar info@nederlandrookvrij.nl. 

Roken en stoppen met roken is een onderbelicht thema in de spreekkamer. Opvallend, want een stoppen-met-rokenadvies van een zorgverlener is bewezen effectief. RookStopZorg, een initiatief van het Trimbos-instituut, wil met een campagne over het stoppen-met-rokenadvies aandacht hiervoor vragen. Doel van de campagne is dat zorgverleners het meer dan logisch vinden om rookgedrag bespreekbaar te maken en te verwijzen naar goede stoppen-met-rokenzorg.

Doodzonde

In Nederland roken nog meer dan 2,5 miljoen mensen: het grootste deel van hen wil stoppen met roken, maar slechts 33% van hen onderneemt jaarlijks een serieuze stoppoging. En van deze groep doet slechts 8% dat op de meest effectieve wijze. Dat is letterlijk doodzonde, want elk jaar overlijden er bijna 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Het goede nieuws: de kans om succesvol te stoppen met roken wordt met zo’n 50% vergroot als een zorgmedewerker een stoppen-met-rokenadvies geeft.

Campagne

De huidige campagne van RookStopZorg start vandaag en richt zich op alle zorgverleners van Nederland met de oproep: ‘bespreek roken en verwijs naar goede stoppen-met-rokenzorg. Moeilijk hoeft dat niet te zijn: het Very Brief Advice is een bewezen effectieve en korte stopadviesmethode. Met een ludieke, korte film vraagt de campagne aandacht voor het stoppen-met-rokenadvies in de dagelijkse praktijk van de zorgverlener. De campagne wordt onder de aandacht gebracht via social media, websites van ziekenhuizen en vakverenigingen en vaktijdschriften.

Over het Trimbos-instituut

Het Trimbos-instituut is een onafhankelijk, wetenschappelijk kennisinstituut voor mentale gezondheidszorg en het gebruik van alcohol, tabak en drugs. Het project RookStopZorg is een initiatief n.a.v. het Nationaal Preventieakkoord dat tot stand kwam via het Ministerie van VWS. Het Nationaal Preventieakkoord heeft onder andere als doel dat in 2040 minder dan 5% van de inwoners van Nederland van 18 jaar en ouder rookt, en 0% van de jongeren en zwangere vrouwen.

Kijk voor meer informatie op www.rookstopzorg.nl.

De huidige campagne komt tot stand in samenwerking met de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV), de Nederlandse Vereniging van Artsen Longziekten en Tuberculose (NVALT) en de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC).

Vandaag start opnieuw de campagne ‘Zorg voor een rookvrije start: laat mijn dromen niet in rook opgaan’. Rookvrije Start roept zorgverleners op om (aanstaande) ouders te helpen stoppen met roken.

Professionele hulp

Roken tijdens de zwangerschap, het komt nog steeds voor. Bijna 1 op de 10 vrouwen rookt in de zwangerschap. Ze willen wel graag stoppen, maar het lukt vaak niet. Een tabaksverslaving is zo hardnekkig dat professionele hulp nodig is.

Aan de slag

• Bekijk de verhalen van andere zorgverleners op de campagnepagina.
• Ga naar www.rookvrijestart.nl voor gesprekstips, gratis materialen en het scholingsaanbod. Je vindt er ook alles over de telefonische coaching Rookvrije Ouders.
• Volg Rookvrije Start op LinkedIn en X (Twitter).

Op donderdag 5 oktober 2023 was de eerste netwerkbijeenkomst van Nederland Rookvrij. Tijdens inspirerende en interactieve sessies deelden professionals kennis en ervaringen voor een rookvrije samenleving. Benieuwd naar hun tips en inzichten? Je leest ze hieronder.

Jongeren en roken

Claire de Neree en Kariene Bolt van het Trimbos-Instituut presenteerden de resultaten van de Jongerenmonitor Tabaks- en nicotineproducten. Een opvallende bevinding is dat van de jongeren die maandelijks e-sigaretten roken, bijna 70% óók tabakssigaretten roken.

Samen met de deelnemers gingen ze in gesprek over de belangrijkste do’s en dont’s als je jongeren wilt bereiken op het thema tabaksontmoediging, namelijk:

1. Maak gebruik van TikTok en Instagram
2. Wees snel en houd je niet aan kantooruren
3. Heb aandacht voor de rol van stress
4. Betrek de jongeren bij je aanpak
5. Betuttel niet

Iedereen Rookvrij

De ambitie van Pharos en GGD GHOR Nederland is om stoppen-met-rokenzorg persoonsgericht en inclusief te maken. Vaak worden de mensen om wie het gaat niet betrokken bij de aanpak. Hoe zorg je ervoor dat je dit wel doet? Marieke Helmus van Pharos deelde samen met sleutelpersonen Mitra Gilak, Jhadir Mohamed Said en wijkregisseur Lida Samson hun ervaringen en gingen hierover in gesprek.

Welke ingrediënten zijn essentieel voor stoppen-met-rokenzorg in de wijk?

1. Achterhaal bij je doelgroep wat er bij hen leeft en speelt
2. Maak de kennis over tabaksverslaving begrijpelijk en toegankelijk
3. Zorg voor co-creatie in en met de wijk
4. Zorg voor een brede blik op roken (multiproblematiek)
5. Zorg voor integrale samenwerking tussen betrokken partners

De essentie is dat je – naast je rugzak met kennis – vooral je hart nodig hebt om de verbinding met de doelgroep te maken en zo samen te kijken wat wel en niet voor hen werkt.

Rookvrije Generatie Limburg-Noord

Regio-coördinator Teddie Gorissen van de Rookvrije Generatie Limburg-Noord ging samen met deelnemers in gesprek over een regionale aanpak op weg naar een Rookvrije Generatie. Wat zijn de belangrijkste tips?

1. Zoek samenwerkingen op en start werkgroepen, bijvoorbeeld:
   • Werkgroep Omgeving: gericht op het rookvrij maken van (kind)omgevingen. Denk aan speeltuinen, rookvrije terrassen en rookvrije evenementen, etc.
   • Werkgroep Zorg: denk aan het oprichten van SMR-poli’s in zorginstellingen, het bieden van hulp als collega’s willen stoppen met roken en uitdagingen bespreken binnen de zorg (bijvoorbeeld: hoe raak je de mensen die thuis komen bij patiënten?).
   • Werkgroep Rookvrije start: een juiste doorverwijzing van (wens)ouders, zodat zij kunnen stoppen met roken onder begeleiding.
2. Deel om te groeien.
   • Zo deed Limburg-Noord afgelopen jaar een onderzoek op het rookvrije terrein van VieCuri en delen ze de kennis die ze opdeden graag met andere partners.
3. Kijk waar je per gemeente kan groeien.
   • De ene gemeente is groter dan de andere. En waar de ene gemeente al alle sport- en speelplekken rookvrij heeft, heeft de andere gemeente er nog slechts een deel. Maak gebruik van de uitvoeringskracht en beleidskracht per gemeente.
4. Zoek de verbinding op.
   • Kijk of je vanuit rookvrij kunt aansluiten bij andere initiatieven. Zo gaat Limburg-Noord kijken of ze een keer bij NIX18 kunnen aansluiten.

Tabak en milieu

Karl Beerenfenger van Recycling Network Benelux en Plastic Peuken Collectief en Tim de Rooij van Universiteit Wageningen gaven een sessie over de impact van tabak op het milieu. In een gesprek met de deelnemers kwam naar voren hoe groot en schadelijk deze impact is. Denk hierbij niet alleen aan ontbossing, verwoestijning, droogte en overstromingen, maar ook aan gezondheidsverlies, arbeidsverlies en de kosten door de toename van allergieën en infecties door roken.

Welke stappen kunnen we als netwerk gezamenlijk nemen op het gebied van tabak en milieu?

1. Roep de politiek op een verbod op sigarettenfilters in te voeren, omdat de impact van deze filters op het milieu enorm is.
2. Werk als rookvrije beweging samen met de milieubeweging om kennis en ervaringen te delen en zo elkaar te versterken.

Meer weten?

Op zoek naar meer informatie? Hieronder vind je de presentaties:

• Jongeren en roken
• Rookvrije Generatie Limburg-Noord
• Tabak en milieu

Nieuwe cijfers van het Trimbos-Instituut zijn alarmerend: bijna net zoveel jongeren vapen als roken. 21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) heeft in het afgelopen jaar een e-sigaret gebruikt. Bijna een derde (27,4 procent) heeft sigaretten gerookt. En 69,1% van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten.

“Een groot deel van de jongeren die vapen, rookt ook tabakssigaretten. Dat is zorgelijk. We zagen dat nog niet eerder zo duidelijk in Nederlandse cijfers.”

– Arts-epidemioloog Esther Croes

Cijfers vapen onder jongeren

“Het idee dat jongeren maar beter kunnen experimenteren met een e-sigaret dan met een tabakssigaret is dus lariekoek: tweederde van de vapende jongeren rookt. Zij worden ook nog eens blootgesteld aan de schadelijke stoffen uit de tabakssigaret én uit de vapedamp.”

– Arts-epidemioloog Esther Croes

In 2023 gebruikte 10,3% van de jongeren maandelijks een e-sigaret. 21,7% van de jongeren gebruikte een e-sigaret in het afgelopen jaar. In de jongere doelgroep onder de 18 is het percentage dat het afgelopen jaar een e-sigaret heeft gebruikt ook opvallend hoog: 10,2% bij 12-14-jarigen en 23,3 % bij de leeftijdsgroep 15-17 jaar. Croes:

“In de huidige vapes zit bijvoorbeeld vaak nicotinezout. Dat is een vorm van nicotine die niet scherp is in de keel en razendsnel in de hersenen aankomt. Zo raken deze jonge tieners snel en ongemerkt verslaafd aan nicotine. Zeer zorgwekkend!”

– Arts-epidemioloog Esther Croes

Cijfers roken onder jongeren

Er zijn nog meer jongeren die tabakssigaretten roken. In 2023 heeft 27,4 procent van de 12- t/m 25-jarigen in het afgelopen jaar gerookt. 18,1% rookt al maandelijks sigaretten. Roken neemt snel toe met de leeftijd. Onder 12-14-jarigen rookt 5,5% maandelijks. Bij 22-25-jarigen is dat al 36,1%. Onder de jongeren die afgelopen maand hebben gerookt, gebruikt 39,3% ook elke maand een e-sigaret.

Gebruik van snus onder jongeren

Een ander product waar nicotine in zit, zijn nicotinezakjes (ook wel snus genoemd). In Nederland is de verkoop verboden als ze meer dan 0,035 milligram nicotine per zakje bevatten. Toch worden op de markt zakjes met hoge concentraties aangetroffen en heeft 4,3% van de jongeren het afgelopen jaar snus gebruikt. Croes:

“Voor een product dat verboden is, is dit percentage uitzonderlijk hoog. In snus zit nicotine wat zeer gevaarlijk is voor hersenen die nog in ontwikkeling zijn. Bovendien lopen jongeren bij de hoge nicotineconcentraties makkelijk een nicotinevergiftiging op.”

– Arts-epidemioloog Esther Croes

Verslaving aan nicotine

Op de langere termijn is nicotine ook schadelijk voor jongeren. Het verstoort de aanleg van verbindingen in de hersenen. Als die verbindingen niet worden aangelegd, dan komt dat later ook niet meer goed. Zij hebben op latere leeftijd bijvoorbeeld meer kans op concentratieproblemen of het ontwikkelen van een depressie. Croes:

“Het is belangrijk om alert te zijn op elk nicotineproduct dat in de markt wordt gezet en gericht is op jongeren. De tabaksindustrie gaat wat dat betreft over lijken. Ze verleiden kinderen om hen hun leven lang verslaafd te maken.”

– Arts-epidemioloog Esther Croes

Artsen slaan alarm: laat vapen niet onbesproken

Een collectief van artsen maken zich zorgen over de nicotineverslaving bij jongeren. Daarom roepen zij op: laat vapen niet onbesproken. Zij hebben een video gemaakt samen met bezorgde ouders. Het advies van de artsen aan ouders: kijk samen met je kind de video, ga het gesprek aan en check www.artsenslaanalarm.nl voor meer informatie.

Over de Jongerenmonitor tabaks- en nicotineproducten

Deze monitor is een initiatief van het Trimbos-instituut. In maart 2023 zijn 4732 Nederlandse jongeren van 12 tot en met 25 jaar met behulp van I&O Research ondervraagd over hun gebruik van tabaks- en nicotineproducten.

Meer informatie

• Bekijk de factsheet Jongerenmonitor tabaks- en nicotineproducten
• Lees de vernieuwde factsheet Elektronische sigaretten (vapes)
• Bekijk de video op artsenslaanalarm.nl

Stoptober voor 10e keer in Nederland georganiseerd

Vandaag is de aftrap van de 10e editie van Stoptober, de grote actie waarin Nederland wordt opgeroepen om vanaf 1 oktober 28 dagen te stoppen met roken. Dit jaar zal de 500.000ste stopper zich aanmelden voor Stoptober.

Met de positieve aanpak, ondersteuning per app, magazine, podcast, stoptober.tv en een grote online community, stoppen mensen door het hele land samen. Op deze manier houden stoppers het beter en langer vol. Ook nu weer geven bekende Nederlanders het goede voorbeeld. Dit jaar zijn dat mediapersoonlijkheid Maxime Meiland, schrijver Herman Brusselmans en voormalig First Dates-maître Sergio Vyent.

Voor de kinderen

Maxime Meiland wil nu echt graag stoppen, vooral voor haar kinderen. “Mijn dochter Claire wordt zich er nu bewust van, dus dit is het moment om het goede voorbeeld te geven. Tijdens mijn zwangerschappen is het ook gelukt, ik weet dus dat ik het kan. Ik rook niet vaak als ik alleen ben, maar ik ben gevoelig voor gezelligheid. Bang om aan te komen ben ik niet, ik kijk vooral uit naar de positieve effecten. Dat het gevoel van onrust wegzakt, je niet steeds naar een sigaret verlangt. En het zou mooi meegenomen zijn als mijn conditie beter wordt.”

100 worden

Herman Brusselmans rookt al 56 jaar en is enorm gemotiveerd. “Afgelopen jaar werd mijn zoontje Roman geboren, en ik wil dat hij zonder sigaret opgroeit. Sinds mijn vriendin zwanger was, ben ik buiten gaan roken, en nu is het tijd om helemaal te stoppen. Ik wil 100 worden, vooral voor Roman. Ik wil die kleine zien opgroeien.”

Jonge god

Ook Sergio Vyent stopt op 1 oktober met roken. “Ik hoop dat mijn geur en uithoudingsvermogen beter worden. Naarmate je ouder wordt – ik ben nu 53 – gaat het sowieso sneller achteruit. Ik ben niet meer de jonge god die ik vroeger was. Dat begin ik te merken. Dan is het fijn, als je het niet erger maakt door te roken.”

10 jaar Stoptober in Nederland

In 2014 werd Stoptober voor het eerst in Nederland georganiseerd. Inmiddels is de actie niet meer weg te denken en is stoppen met roken op 1 oktober populairder dan het voorheen traditionele stopmoment op 1 januari. In de afgelopen negen jaar hebben meer dan 450.000 mensen meegedaan aan Stoptober. Uit onderzoek weten we dat 70% van alle Stoptober deelnemers het volhoudt om 28 dagen niet te roken. Bijna de helft van de deelnemers is drie maanden later nog steeds gestopt. En een kwart is na een jaar nog steeds helemaal rookvrij.

Gratis app

Iedereen die aan Stoptober wil meedoen, kan zich vanaf 1 september inschrijven via de website stoptober.nl. Vanaf 21 september is de bijbehorende gratis app te downloaden die vanaf 1 oktober dagelijks steun biedt. De 28-dagen-niet-roken-reis begint op 1 oktober 2023.

De Stop Show

Zaterdag 30 september vindt de grote Stop Show plaats in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Het wordt een mix van informatie rondom het stoppen met roken en entertainment. Zo treden Gerard Joling en oud-ambassadeur Eva Simons op, en zal een team van specialisten praktische tips en tricks geven. Aan het eind van de show zal door alle deelnemers – samen met de bekende ambassadeurs van dit jaar – gezamenlijk de laatste sigaret worden uitgedrukt. Tickets voor deze show zijn te koop op www.stoptober.nl.

De Stopcast

Net als vorig jaar is er een podcastserie te beluisteren met leuke en interessante gesprekken die stoppers kunnen inspireren en helpen. In de podcast spreken onder andere longarts Wanda de Kanter, staatssecretaris Maarten van Ooijen, BBB-lijsttrekker Caroline van der Plas, verslavingsartsen en oud-ambassadeurs Tim Coronel, Arno Kantelberg en Eva Simons. Daarnaast zijn ook de bekende ambassadeurs van dit jaar te horen. De podcast is te beluisteren op stoptober.nl en via diverse podcast kanalen zoals Apple Podcast, Google Podcast en Overcast.

Gratis Magazine

Alle deelnemers van Stoptober kunnen het Stoptober Magazine gratis ophalen bij een Kruidvatvestiging bij hen in de buurt. In het magazine staan inspirerende verhalen van bekende en onbekende Nederlanders en veel tips om de 28 dagen door te komen.

Speciaal aanbod voor bedrijven

Naast ondersteuning voor individuele deelnemers heeft Stoptober, net als voorgaande jaren, een speciaal aanbod voor bedrijven en organisaties die stoppen met roken bij hun medewerkers onder de aandacht willen brengen. Bedrijven kunnen via www.stoptober.nl promotiematerialen bestellen en aanvullende trainingen kiezen.

Stoptober is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), KWF, de Hartstichting, het Longfonds, het Trimbos-instituut en GGD GHOR Nederland en Gezondheidsfondsen voor Rookvrij.

Werknemers die hun werk bij mensen thuis uitvoeren, zoals medewerkers in de thuiszorg, werken regelmatig in een huis waar wordt gerookt. Dit betekent dat zij worden blootgesteld aan de gevaarlijke gevolgen van tweedehands rook. Terwijl een groot deel van de algemene bevolking vindt dat mensen die werken in de thuiszorg recht hebben op een rookvrije werkplek. Dit blijkt uit een factsheet die vandaag uitkomt.

Geen regels voor rookvrij

Arts-epidemioloog Esther Croes: “Als je op de vijfde verdieping woont, wordt een nieuwe koelkast niet bij je achter de voordeur thuisbezorgd; een kraamverzorgende komt alleen de pasgeboren baby op een woonschip verzorgen als de loopplank is voorzien van antislip en een stevige reling. Maar voor de wijkverpleegkundige die thuis bij een rokende patiënt de kousen komt aantrekken, bestaan geen regels. Dat is toch heel merkwaardig.”

Bescherming werknemers nog niet geregeld

Werknemers zijn sinds januari 2004 door een aanpassing in de Tabaks- en Rookwarenwet beschermd tegen de gezondheidsrisico’s van blootstelling aan tabaksrook op hun werkplek. Werkgevers hebben sindsdien namelijk de plicht om medewerkers rookvrij te laten werken. Toch geldt het recht op een rookvrije werkplek nog steeds niet voor alle werknemers. Een aanzienlijke groep werknemers die hun werk bij mensen thuis uitvoert, zoals bijvoorbeeld thuiszorgmedewerkers, wijkverpleegkundigen, kraamzorgmedewerkers, schoonmakers en sociaal werkers, is nog steeds niet beschermd tegen de risico’s van blootstelling aan tabaksrook.

Recht op rookvrije werkplek versus recht op privacy

Privéruimten vallen namelijk niet onder de Tabaks- en Rookwarenwet, waardoor het op basis van deze wet juridisch lastig is om een rookvrije werkplek te eisen als je je werk bij mensen thuis uitvoert. Het recht op een rookvrije werkplek staat hier tegenover het recht van patiënten of cliënten om te doen en laten wat ze willen in hun eigen huis.

Draagvlak voor rookvrije thuiszorg

De Gezondheidsfondsen voor Rookvrij voeren jaarlijks een draagvlakonderzoek naar tabaksontmoedigingsbeleid uit. Uit het meest recente draagvlakonderzoek (2023) blijkt dat de publieke steun voor het rookvrij kunnen werken door thuiszorgmedewerkers bij cliënten thuis hoog is: ruim 70% van de algemene bevolking is het er (helemaal) mee eens dat mensen die werken in de thuiszorg recht hebben op een rookvrije werkplek bij de cliënt thuis.

Rookvrije norm

Croes: “Er zijn veel redenen waarom het niet zo makkelijk is om als medewerker bij iemand thuis de zorg of dienst te weigeren als het huis vol rook staat. Denk maar aan de zorgmijdende patiënt met psychiatrische problematiek met wie de verpleegkundige eindelijk een band heeft kunnen opbouwen. Daarom is het belangrijk dat de werkgever, die de zorgplicht heeft, afspraken maakt met de cliënt of patiënt waardoor de werknemer rookvrij kan komen werken. Dit kan door bijvoorbeeld in een overeenkomst vast te leggen dat twee uur vóór de komst van een medewerker niet meer gerookt wordt en het huis goed gelucht wordt. Als dat van tevoren is afgesproken, hoeft er bij de deur geen discussie meer plaats te vinden.” In een blog staan manieren waarop werkgevers hun medewerkers kunnen beschermen tegen tabaksrook tijdens werk bij mensen thuis.

Meer informatie

• Lees de blog ‘Werken in de rook van een ander is nog geen verleden tijd’
• Lees de notitie ‘Blootstelling aan tabaksrook tijdens werk bij mensen thuis’
• Bekijk de toolkit ‘Rookvrij werken bij cliënten thuis’ van Rookvrije Zorg

Wil jij inspiratie opdoen en kennis uitwisselen met andere professionals over het thema rookvrij? Meld je dan aan voor de eerste netwerkbijeenkomst van Nederland Rookvrij!

De bijeenkomst is op donderdag 5 oktober van 14.30 uur tot 17.30 uur in Hotel Papendal in Arnhem. Deelname is kosteloos*.

Programma

14.30 – 15.00 uur: Inloop
15.00 – 15.30 uur: Plenaire opening door Mariëlle van Oort
15.30 – 15.40 uur: Korte pauze
15.40 – 16.30 uur: Interactieve sessies door vier coalities uit het netwerk
16.30 – 16.45 uur: Plenaire afsluiting
16.45 – 17.30 uur: Netwerkborrel

We starten de bijeenkomst plenair met een inspirerende sessie van Mariëlle van Oort, directeur van Oort & van Oort en senior adviseur public affaires en communicatie. Hoe lobby je als belangenorganisatie lokaal en nationaal op rookvrij, zodat je ook echt gehoord wordt door beleidsmakers? Met plezier en passie neemt Mariëlle van Oort je mee in de wetenschap en praktijk rond belangenbehartiging. Wat zijn succesfactoren en wat moet je zeker niet doen.  Welke kansen ziet zij voor de antitabakslobby? Haar bijdrage op basis van vele jaren ervaring op dit thema gaat zeker boeiende inzichten opleveren!

Vervolgens gaan we uiteen in interactieve deelsessies. Je kunt kiezen uit één van deze deelsessies: 

• Rookvrije Generatie Limburg-Noord – Teddie Gorissen, Regio-coördinator Rookvrije Generatie Limburg-Noord
  De afgelopen jaren is er veel bereikt in de beweging op weg naar een Rookvrije Generatie. Waar staan we nu? En wat willen we de komende tijd bereiken? Rookvrije Generatie Limburg-Noord vertelt in deze sessie over hun (regionale) aanpak en nodigt je uit om uit te wisselen hoe we samen kunnen toewerken naar een Rookvrije Generatie.
• Iedereen Rookvrij – Sleutelpersonen en Mensen met Ervaring, ingeleid door Marieke Helmus, Strategisch Adviseur Rookvrij Leven voor Iedereen bij Pharos
  Een belangrijk onderdeel van de wijkaanpak Rookvrij leven voor iedereen is het werken met de mensen om wie het gaat. Zij weten immers als geen ander tegen welke problemen zijzelf en mensen in hun omgeving aanlopen en juist ook wat voor hen werkt en waar hun kracht ligt. Toch worden mensen om wie het gaat lang niet altijd betrokken bij een aanpak, een campagne of een nieuwe beleidsregel. Wat is daarvoor nodig? Mensen uit de praktijk delen met jou hun expertise over hoe je dit goed en duurzaam doet.
• Jongeren en roken – Kariene Bolt en Claire de Neree van het Trimbos-Instituut
  In deze sessie hoor je de nieuwste cijfers over jongeren. Hoe kunnen deze cijfers ons verder helpen? En wat gebeurt er voor jongeren in campagnes en in de praktijk als het gaat om roken? Wat zijn de do’s en don’ts? Samen kijken we of we prioriteiten kunnen stellen en welke middelen er nodig zijn om volgende stappen te zetten om jongeren te bereiken.
• Tabak en milieu –Karl Beerenfenger van Recycling Network Benelux en Plastic Peuken Collectief en Tim de Rooi van Universiteit Wageningen
  Tabak geeft niet alleen schade aan de mens maar ook aan het milieu. Onder begeleiding van Karl Beerenfenger en Tim de Rooij verkennen we de schadelijke effecten van tabak en de tabaksproductie in binnen- en buitenland. En bespreken we wat jij kunt doen.

Aanmelden 

Je kunt je aanmelden via deze link. In het aanmeldformulier kun je je eerste en tweede keuze doorgeven voor een deelsessie. Meld je snel aan, wat er is een beperkt aantal plekken.

Heb je vragen over de bijeenkomst? Stuur dan een e-mail naar info@nederlandrookvrij.nl. Heb je collega’s voor wie deze bijeenkomst interessant is? Stuur deze e-mail dan gerust door!

*Als je je later dan 24 uur voor de start van de bijeenkomst afmeldt, verzoeken wij je een vergoeding van 25 euro te betalen (in verband met de gemaakte kosten voor catering en locatie). Uiteraard kun je ook een vervanger laten komen.