Categorie: Netwerk nieuws

Er is een andere pandemie, naast COVID-19, die al decennialang de nummer één vermijdbare oorzaak is van ziekte en sterfte: de tabakspandemie. Ook in Nederland is roken, jaar na jaar, de grootste bedreiging van de volksgezondheid. Bij COVID lukt het de overheid wel om snel de noodzakelijke maatregelen te nemen. Bij roken niet. We houden afstand en dragen mondkapjes. Tegelijkertijd zijn de sterk verslavende en schadelijke sigaretten en e-sigaretten nog overal te koop. Wrang als je bedenkt dat rokers kwetsbaar zijn en daardoor meer kans hebben op een ernstig verloop van COVID.

Daarom slaan artsen in Nederland juist nú alarm. De oproep aan de overheid: ‘Help tabak de wereld uit. Geef dit de hoogste prioriteit in het regeerakkoord.’

Dat begint met bewezen effectieve maatregelen als het drastisch omlaag brengen van het aantal tabaksverkooppunten en het fors ophogen van de prijs van tabak en de e-sigaret. Hulp bij het stoppen met roken moet geboden worden aan alle mensen die verslaafd zijn gemaakt door de tabaksindustrie. Een industrie die zichzelf verrijkt ten koste van gezondheid en levens.

Ieder half uur een tabaksslachtoffer

In Nederland verliezen ieder jaar twintig duizend mensen hun leven door het roken, vaak al voor de pensioenleeftijd. Dat is ieder half uur een tabaksslachtoffer. Daarnaast zijn er op dit moment naar schatting in Nederland een miljoen mensen chronisch ziek door de gevolgen van tabaksgebruik. Al dit lijden wordt pijnlijk voelbaar tijdens de slechtnieuwsgesprekken die artsen dagelijks voeren. Gesprekken die met goed overheidsbeleid voorkomen kunnen worden.

Via een indringende video geven artsen een kijkje in hun spreekkamer vlak voor en na een slechtnieuwsgesprek. Ze roepen de overheid op om tabak de wereld uit te helpen:

Ieder kind heeft recht op een rookvrij leven

De meeste mensen die roken, zijn verslaafd gemaakt als kind. Ook nu zijn dat nog steeds honderden kinderen per week. Daarom is het belangrijk om te voorkomen dat kinderen beginnen. De samenleving laat met de beweging op weg naar een Rookvrije Generatie zien hoe graag ze wil dat kinderen worden beschermd en de wereld Rookvrij wordt. Het vorig kabinet heeft zich achter deze wens van de samenleving geschaard door ‘de Rookvrije Generatie’ als doel op te nemen in het preventieakkoord. Nu is het aan het komend kabinet om de maatregelen fors te verstevigen en versnellen, zodat de Rookvrije Generatie ook daadwerkelijk gerealiseerd kan worden. Hiermee worden de vele slechtnieuwsgesprekken die artsen dagelijks moeten voeren binnenkort geschiedenis.

Marc Willemsen: Overheid verslap niet en pak nu door op tabaksontmoediging!

Het is dit jaar niet alleen het jaar van de verkiezingen en de formatie van een nieuwe kabinet: ook het Nationaal Preventieakkoord moet een vervolg krijgen. Er is nog veel te doen om Nederland Rookvrij te maken en de overheid speelt hierin een belangrijke rol. Tabaksontmoediging lijkt een ondergeschoven kindje van het Preventieakkoord te worden. Programmahoofd Tabaksontmoediging van het Trimbos-instituut Marc Willemsen doet een oproep aan het nieuwe kabinet in zijn blog: “Als we niet nu doorpakken met wetgeving rondom tabak, dan neemt het aantal rokers weer toe. De Rookvrije Generatie is dan nog verder weg!”

Tabaksontmoediging moet onder de aandacht blijven

Deze oproep komt op een belangrijk moment: het Nationaal Preventieakkoord moet namelijk een nieuw vervolg krijgen en tabaksontmoediging lijkt een ondergeschoven kindje van dit akkoord te worden. Willemsen: “De doelstellingen voor alcohol en voeding krijgen op dit moment terecht veel aandacht omdat hierbij het meest duidelijk is dat ze niet worden gehaald, maar ik maak mij zorgen over de doelstellingen voor roken. Als we nu niet doorpakken met wetgeving om roken in te perken, dan heeft dat weer méér rokers tot gevolg. Dit betekent dat er een grote groep in de samenleving nog steeds onnodig chronisch ziek wordt en vroegtijdig sterft.”

Preventieakkoord 2.0

Doordat er verkiezingen zijn geweest en er een nieuw kabinet komt, moet het preventieakkoord een vervolg krijgen. Willemsen: “Dit is ook een kans om ook de ambitie wat hoger te stellen: 5% rokers in 2040 is niet bijster ambitieus voor een land als Nederland. Dat betekent nog bijna 20 jaar lang accepteren dat een grote groep in de samenleving onnodig chronisch ziek wordt en vroegtijdig sterft. Frankrijk mikt op 2032 en Engeland op 2030. De Nieuw-Zeelandse minister van Volksgezondheid Ayesha Verrall heeft onlangs een plan gelanceerd om haar land tegen 2025 volledig rookvrij te maken. De Nieuw-Zeelandse regering wil niet leven met jaarlijks 4.500 tabaksdoden op haar geweten. Waarom doen we dat in Nederland wel met jaarlijks bijna 20.000 tabaksdoden?”

Het Nationaal Preventieakkoord

Om gezondheidsschade en zorgkosten te verminderen wil de overheid roken nadrukkelijk ontmoedigen. In het Nationaal Preventieakkoord staan maatregelen die moeten leiden tot een rookvrije generatie in 2040. Het preventieakkoord is een lange-termijn afspraak tussen de overheid en maatschappelijke organisaties. Doordat er verkiezingen zijn geweest en er een nieuw kabinet komt, moet het preventieakoord in de nieuwe kabinetsperiode een vervolg krijgen. Lees in de blog van Marc Willemsen zijn visie op het Preventieakkoord 2.0.

Bron: Trimbos-instituut

Ieder kind dat verslaafd raakt aan roken, is er één te veel. Daarom strijden we samen voor een Rookvrije Generatie. Maar we zijn er nog lang niet. Samen met het nieuwe kabinet moet de volgende stap gezet worden naar een rookvrije toekomst. Daarom is er namens maar liefst 50 organisaties een brief gestuurd naar informateur Tjeenk Willink. Hierin wordt het nieuwe kabinet opgeroepen om werk te maken van een Rookvrije Generatie.

De komende jaren zijn er veel meer effectieve maatregelen nodig om kinderen te beschermen tegen de verleidingen van tabak. Lees in de brief welke maatregelen worden voorgesteld voor het nieuwe regeerakkoord.

We zijn blij om te vermelden dat Verslavingskunde Nederland zich vanaf nu aansluit als kernpartner van het netwerk Nederland Rookvrij.

Verslavingskunde Nederland is een netwerkorganisatie waarin instellingen voor verslavingszorg, cliëntenvertegenwoordigers en kenniscentra samenwerken om het behandelbereik van de verslavingskunde te vergroten, het stigma rondom verslaving te doorbreken en en de kwaliteit van herstelondersteunende zorg verder te verbeteren.

https://www.verslavingskundenederland.nl/

Deze maand is het precies twee jaar geleden dat het Trimbos-instituut rookvrij is geworden. In navolging van de al eerder verwijderde inpandige rookruimte, heeft ook Trimbos haar buitenterrein rookvrij gemaakt. Dit was een belangrijke stap en lastig om te implementeren omdat je niet betuttelend wilt zijn als werkgever richting je medewerkers.

Ook veel zorginstellingen zijn bezig hun buitenterreinen rookvrij te maken en komen hierbij dilemma’s tegen. ‘Maar juist in coronatijd moeten ze daarmee doorgaan’, schrijven Emma Koopman en Jeroen Bommelé in een blog. Om zorginstellingen te helpen bij het rookvrij maken van het terrein delen zij hun ervaringen.

Lees hier de gehele blog.

De genomineerden voor de Rookvrije Generatie Awards zijn bekend! Vanaf vandaag kun je stemmen op jouw favoriet. In 2019 en 2020 hebben veel initiatieven een bijdrage geleverd aan het realiseren van een Rookvrije Generatie en zijn deze aangemeld voor een Award.  Met de Rookvrije Generatie Awards zetten we initiatieven die een bijdrage hebben geleverd aan een Rookvrije Generatie in het zonnetje. Daarnaast dienen zij ter inspiratie voor anderen die een bijdrage willen leveren aan een rookvrij Nederland.  Eind maart/ begin april worden de winnaars bekendgemaakt.

Dit jaar maken 63 initiatieven kans op een Award. De veelheid aan initiatieven laat zien dat een groot aantal organisaties, verengingen en personen zich hard maken om een Rookvrije Generatie te realiseren. “Het aantal aanmeldingen aan initiatieven voor de Awards is heel divers. Ondanks het feit dat het coronavirus veel impact heeft gehad op organisaties, vormt het ook een belangrijke reden om een bijdrage te willen leveren aan het realiseren van de Rookvrije Generatie. Met de Awards bedanken wij iedereen voor hun inzet en zetten de aansprekende voorbeelden in het zonnetje. Om daarmee andere organisaties, verenigingen en personen te inspireren mee te helpen aan een rookvrij Nederland. Alleen samen krijgen we een Rookvrije Generatie echt voor elkaar,” aldus Michael Rutgers voorzitter van de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij.

Stemmen

Vanaf vandaag tot en met 7 maart kan iedereen stemmen op de genomineerden in de categorieën: bedrijven, gemeenten, personen/kinderen, spelen & recreëren, scholen, sportverenigingen en zorg via: www.rookvrijegeneratie.nl/awards. De stemmen tellen voor 50% mee in de einduitslag. De andere 50% wordt door de jury bepaald, bestaande uit Floris Italianer (Hartstichting), Johan van de Gronden (KWF), Michael Rutgers (Longfonds) en Dewi Segaar (Gezondheidsfondsen voor Rookvrij).

Vorige winnaars

In 2019 zijn de Awards uitgereikt aan: A.S. Watson Health & Beauty (Kruidvat & Trekpleister), Pepijn Boots (jeugd-ambassadeur) & Harry Pouwels (longarts), Voetbalvereniging ZAC, MBO College Zuidoost, Speeltuin Neuweg Hilversum, Universitair Medisch Centrum Groningen, Regio Gooi & Vechtstreek en kreeg ABN AMRO een eervolle vermelding.

Vanwege corona is de uitreiking in 2020 niet doorgegaan. Om ervoor te zorgen dat er geen initiatieven buiten de boot vallen, mogen inzendingen uit zowel 2019 als 2020 meedoen met de Rookvrije Generatie Awards.

De Rookvrije Generatie

De beweging ‘op weg naar een Rookvrije Generatie’ is een initiatief van de Hartstichting, KWF en het Longfonds. Met een groeiend aantal partijen en personen werken we toe naar een samenleving waarin opgroeiende kinderen worden beschermd tegen tabaksrook en de verleiding om te gaan roken. Dat lukt als we samen het goede voorbeeld geven en de omgevingen waar kinderen komen rookvrij maken. Iedereen kan iets doen. Zo gaan we samen op weg naar een Rookvrije Generatie. www.rookvrijegeneratie.nl

Veel kinderen komen op sportverenigingen waar vaak nog buiten wordt gerookt, bijvoorbeeld langs de lijn. Terwijl zien roken, doet roken. Een rookvrije sportvereniging geeft het goede voorbeeld. Gelukkig worden daarom steeds meer sportverenigingen rookvrij. In 2019 hebben het Amsterdam UMC, Tranzo en de universiteit van Tilburg het rookvrij-beleid op 16 sportverenigingen onderzocht. Op basis van interviews met jongeren en vrijwilligers zijn nu eerste resultaten en tips gepresenteerd.

Uit het onderzoek blijkt dat nu de tijd is om over te gaan tot een rookvrij sportterrein. Er is veel steun voor rookvrij en er zijn grote veranderingen in wat we normaal vinden. Het is belangrijk om duidelijk te maken dat we kinderen willen beschermen tegen roken. Ook onder jongeren is er veel steun voor rookvrij. Na invoering van het beleid lijkt deze steun alleen maar verder toe te nemen. Jongeren zijn van mening dat roken en sport niet samengaan.

Enkele tips voor het invoeren van een rookvrij-beleid bij de sportvereniging

• Ga in gesprek met rokers en betrek ze bij de rookvrije aanpak om steun te vergroten en het beleid te accepteren.
• Sportverenigingen die met succes rookvrij zijn geworden kunnen twijfels wegnemen bij verenigingen die nog niet rookvrij zijn. Nadelen lijken in werkelijkheid mee te vallen of niet aanwezig.
• Zorg voor een duidelijk beleid. Te denken valt aan: geen uitzonderingen van bepaalde tijden, dagen of delen van het terrein. Zorg ook dat het duidelijk is wie verantwoordelijk is voor naleving van het rookvrije terrein.
• Mensen die roken reageren meestal positief als ze worden aangesproken. Toch kan het weleens vervelend zijn rokers aan te spreken in lastige situaties. Zie voor tips deze video.
• Zet in op een complete aanpak en een gezonde sportomgeving in de breedte, waar ook alcoholbeleid aan bod komt.

Meer informatie

Lees de factsheet of bekijk onze pagina over rookvrije sport.

Het eerste artikel van het proefschrift over Rookvrije Sport is gepubliceerd in het tijdschrift International Journal of Drug Policy. Het artikel focust op de implementatie van een rookvrij beleid op sportverenigingen en op de factoren die succesvolle implementatie beïnvloeden. Lees het artikel hier.