Categorie: Netwerk nieuws

Medisch specialisten worden vaak geconfronteerd met de gevolgen van roken. Hun patiënten zijn (ernstig) ziek door de sigaret, maar deze oorzaak bespreken artsen lang niet altijd. Patiënten verwijzen naar passende stopzorg gebeurt nog veel minder vaak. Longartsen en cardiologen lanceren daarom, in samenwerking met het Trimbos-instituut, ‘Het Stopsprookje’. Tips en informatie voor specialisten om aan de slag te gaan met stoppen met roken in hun ziekenhuis.

Opzetten rookstoppoli

In het sprookje over een slimme specialist delen artsen, rookstopcoaches en ex-rokers hun ervaringen met een rookstoppoli in het ziekenhuis.
Leon van den Toorn, longarts en voorzitter van de longartsen vereniging NVALT:

Roken is een verslaving en daarmee een chronische ziekte. Voor andere chronische ziekten worden patiënten standaard behandeld. Waarom zou dit voor roken anders zijn? We willen daarom zoveel mogelijk specialisten stimuleren om een rookstoppoli op te zetten.

Verantwoordelijkheid bij de specialist

Roken is de belangrijkste beïnvloedbare gezondheidsfactor. De kans dat stoppen met roken daadwerkelijk lukt, is echter groter als mensen daar hulp bij krijgen. De NVALT en de NVVC (Nederlandse Vereniging Voor Cardiologie) vinden het de verantwoordelijkheid van de specialist om de Stoppen Met Roken zorg in gang te zetten. In het Stopsprookje geeft Luc van Lonkhuijzen, Gynaecoloog-oncoloog in het Amsterdam UMC aan:

Als iemand bij de dokter komt, is dat een belangrijk moment in hun leven en juist dat moment kun je als specialist aangrijpen om te beginnen over stoppen met roken.

Benieuwd hoe de slimme specialist dit regelt?

Bekijk het stopsprookje:

Vanaf 20 november is kinderboerderij De Beekdalhoeve in Assen rookvrij. Het is de 250e rookvrije kinderboerderij in Nederland waar niet meer gerookt mag worden. “Ieder kind dat geboren wordt, moet de kans krijgen om volledig rookvrij op te groeien. Dat is nu nog niet vanzelfsprekend”, aldus Evelien Kalisvaart van GGD Drenthe. Met dit doel is Rookvrije Generatie gestart. De kinderboerderij is één van de plekken waar (groot)ouders met (klein)kinderen een natuurlijke belevenis kunnen hebben in een rookvrije omgeving. Wethouder Harmke Vlieg van de gemeente Assen overhandigt op vrijdag 20 november het officiële bord ‘Rookvrij’ aan De Beekdalhoeve. Zij is blij met de inspanning van de kinderboerderij: “Ook dit is weer een goede stap op weg naar een samenleving waarin kinderen niet gaan roken of met rook in aanraking komen.”

De Beekdalhoeve een veilige en gezonde plek voor iedereen

Kinderboerderij De Beekdalhoeve wil graag bijdragen aan een rookvrije generatie. Cynthia de la Rambelje en Margreet Agema-Konijnenbelt, die de dagbesteding op de kinderboerderij aanbieden vertellen hierover: “Stichting Schouder aan Schouder en Stichting Kinderboerderij Marsdijk willen dat De Beekdalhoeve een veilige en gezonde plek is voor iedereen. Het is een plek waar je naar toe kunt komen voor je rust, voor een gezellig praatje en om plezier te beleven met de dieren en de omgeving.” Cynthia en Margreet vervolgen: “Een rookvrije omgeving betekent voor ons dat we kunnen werken en leren in een gezonde omgeving. Wij vinden het belangrijk dat kinderen veilig en gezond De Beekdalhoeve kunnen bezoeken. Voor de dieren is dat ook prettiger.”

Een gewoonte aanpassen is moeilijk, maar het kan!

De Beekdalhoeve is een mooi voorbeeld van een kinderboerderij waar ook zorgcliënten dagbesteding hebben. ‘Aanjager rookvrije kinderboerderijen’ Hans de Rijk zegt hierover: ”Het nemen van de rookvrije stap is voor kinderboerderijen met een zorgonderdeel soms net iets ingewikkelder dan het maken van een rookvrije keuze voor alleen bezoekers. Een gewoonte aanpassen is moeilijk en in de situatie van zorgcliënten vaak nog iets ingrijpender. Juist om die reden is het mooi dat bij de 250e rookvrije boerderij zichtbaar wordt dat het goed mogelijk is om de stap samen te maken.”

Samen voor een rookvrije omgeving

Bij het rookvrij maken van sport- en speellocaties wordt goed samengewerkt. Gemeenten, GGD’en en Gezondheidsfondsen voor Rookvrij stimuleren sportclubs, verenigingen en ook kinderboerderijen met kennis en kunde om deze gezonde stap te nemen. Evelien Kalisvaart, projectmedewerker Rookvrije Omgeving van GGD Drenthe, vertelt: ‘’Wij vinden het ontzettend mooi dat ook De Beekdalhoeve nu rookvrij is. Een rookvrije speelplek biedt kinderen een veilige omgeving waarin zij zich kunnen ontwikkelen in goede gezondheid. We moedigen alle sport- en speellocaties in Drenthe aan dit goede voorbeeld te volgen. Wij helpen hen daar graag bij.’’

Alle 400 kinderboerderijen rookvrij!

Uit recent onderzoek in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij blijkt dat 92% van de Nederlanders het logisch vindt dat kinderboerderijen rookvrij zijn. De Beekdalhoeve draagt hiermee lokaal bij aan de doelstellingen uit het Nationaal Preventie Akkoord dat Staatssecretaris Blokhuis op 23 november 2018 presenteerde. Gezien de doelstelling van het akkoord, een gezonder Nederland, is het logisch dat ook kinderboerderijen een plek daarin hebben gekregen. Voor veel kinderen is een bezoek aan de kinderboerderij natuurlijk iets wat ze vaak doen. Dan is het goed om van de kinderboerderij een rookvrije (kind)omgeving te maken en dus rookvrij te zijn als bijdrage aan een gezonder Nederland. Meer informatie over rookvrije kinderboerderijen is te vinden op kinderboerderijenactief.nl/rookvrij

De intentieverklaring ‘Maak de zorg rookvrij’ is 18 november ondertekend door 27 koepel- en beroepsorganisaties en een kwaliteitskeurmerk uit de zorg. Samen met de partijen die in 2017 de intentieverklaring ondertekenden, bestrijken de organisaties nu het volledige zorglandschap.  Zo komt de ambitie uit het Nationaal Preventieakkoord weer een stap dichterbij: in 2030 rookvrije zorg voor alle patiënten, cliënten én medewerkers in Nederland.

Staatssecretaris Paul Blokhuis: “Om de hele zorg rookvrij te krijgen, hebben we iedereen nodig. Van individuele behandelaren die patiënten helpen om hun laatste sigaret snel uit te maken tot zorgginstellingen die roken binnen en buiten hun organisaties tegengaan voor bezoekers, medewerkers en cliënten. Vandaag is een hele belangrijke stap gezet naar ons gezamenlijke doel om in 2030 de hele zorg rookvrij te hebben. En met het grote enthousiasme dat ik overal in de zorg tegenkom als het hierover gaat, denk ik dat het best nog weleens sneller zou kunnen gaan. Samen maken we hier een succes van!”

Tijdens de feestelijke online bijeenkomst tekenden de vertegenwoordigers van koepels en beroepsverenigingen de intentieverklaring waarin zij aangeven zich in te zetten voor een rookvrije zorg. Dit houdt onder andere in: rookvrije terreinen, niet-roken beleid voor medewerkers en goede stoppen-met-rokenzorg voor patiënten. De aansluitende partijen komen vanuit het hele spectrum in zorg en welzijn: van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie tot aan de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen. Met een achterban van bijna 700 organisaties en ruim 190.000 medewerkers komt hiermee de beweging naar rookvrije zorg nog meer op gang.

Meer informatie leest u op de website www.rookvrijezorg.com.

Bekijk hier de intentieverklaring. 

Rookvrije Start heeft op dit moment maar liefst 1000 ambassadeurs. Verloskundigen, gynaecologen, kraamverzorgenden, huisartsen, jeugdartsen, (jeugd)verpleegkundigen, kinderartsen, verslavingsartsen, stoppen-met-roken coaches en andere zorgprofessionals die samen werken aan een rookvrije start voor ieder kind.

1000 ambassadeurs waarmee wordt samengewerkt aan een rookvrije start voor ieder kind. Ieder op z’n eigen manier: in de spreekkamer bij een paar met zwangerschapswens, tijdens de zwangerschapscontroles, bij de kersverse ouders thuis, op het consultatiebureau, aan de telefoon of in de huisartsenpraktijk. Samen tijdens een vergadering van het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV), achter de computer om een e-learning te doen of om beleid uit te werken. 1000 ambassadeurs verspreid over het hele land. Samen zet men zich in om (aanstaande) ouders te motiveren om te stoppen met roken en rookvrij te blijven.

5 jaar Taskforce Rookvrije Start

In 5 jaar heeft de Taskforce Rookvrije Start veel bereikt. In 2015 ontstond het idee voor een landelijke taskforce tijdens een bijeenkomst over rookvrij opgroeien georganiseerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voor zorgverleners uit verschillende beroepsgroepen. De babysterfte in Nederland was nog steeds relatief hoog in vergelijking met andere Europese landen en ruim 1 op de 10 vrouwen rookte door tijdens de zwangerschap. De verschillende vertegenwoordigers van beroepsverenigingen uit de geboorte- en jeugdgezondheidszorg en de landelijke partijen College Perinatale Zorg (CPZ), ZonMw, het ministerie van VWS en het Trimbos-instituut  bundelen sindsdien hun krachten in de Taskforce Rookvrije Start. Men spant zich in om kennis, materialen en methodieken te ontwikkelen en implementeren. Samen met alle partijen en ambassadeurs wordt er gewerkt aan het doel dat elk kind rookvrij kan opgroeien.

Dank aan ambassadeurs

Dankzij de ambassadeurs wordt steeds meer inzicht gekregen in wat er nodig is om goede stoppen-met-roken zorg aan (aanstaande) ouders te bieden. Taskforce Rookvrije Start maakte daarom een filmpje om alle ambassadeurs te bedanken.

Trimbos.nl

Roken komt vaker voor onder mensen met een lagere sociaaleconomische positie (SEP), zoals mensen met een lager opleidingsniveau of een lager inkomen. Hoe help je hen bij het stoppen met roken? Om te achterhalen wat werkzame elementen zijn van stoppen-met-rokeninterventies voor mensen met een lagere SEP voerden Onderzoeksinstituut IVO, Trimbos-instituut en Amsterdam UMC een onderzoek uit.

Eerst werd geïnventariseerd welke Nederlandse interventies veelbelovend zijn voor deze doelgroep. Er vonden interviews plaats met uitvoerders, trainers, projectleiders en onderzoekers die bij deze interventies betrokken waren. Daarnaast werd er aanvullend literatuuronderzoek gedaan.

Werkzame elementen

Het bereiken van mensen om mee te doen met een stoppen-met-rokentraining of individuele begeleiding gaat niet vanzelf. Een proactieve werving en het systematisch promoten van stopondersteuning is nodig. Een persoonlijke aanpak door iemand met wie al een vertrouwensrelatie is opgebouwd, werkt daarbij het beste. Een begripvolle en niet-veroordelende houding door professionals is belangrijk.

De stopondersteuning zelf moet laagdrempelig zijn: dichtbij, het liefst helemaal gratis, op één locatie en met een praktische insteek. Het creëren van sociale steun is belangrijk voor deze doelgroep, bijvoorbeeld door ondersteuning aan te bieden in een groep. Interventies voor deze doelgroep zijn intensiever dan reguliere ondersteuning en bieden een jaar lang nazorg. Deelnemers moeten tijdens de ondersteuning leren om te gaan met stressvolle situaties en er is aandacht nodig voor aanvullende hulp bij onderliggende problemen. Interventies kunnen verbeterd worden door een positieve insteek te gebruiken, door beloningen in te zetten en door de inzet van ervaringsdeskundigen of ambassadeurs.

Brede implementatie

Belangrijke belemmerende factoren voor brede implementatie van dergelijke interventies zijn volgens de geïnterviewden dat er niet voldoende financiering is voor het aanbod, de zorgverzekeraar het aanbod niet vergoedt (of bijvoorbeeld maar één rookstoppoging per jaar), en/of een gebrek aan prioriteit door maatregelen rondom de coronapandemie. Ook werd opgemerkt door geïnterviewden dat de huidige financiering vaak onvoldoende dekt wat nodig is aan inspanningen om de doelgroep te bereiken en de ondersteuning te bieden die nodig is om te kunnen stoppen met roken.

Coalitie Iedereen Rookvrij

Dit onderzoek werd gefinancierd door FNO, Gezondheidsfondsen voor Rookvrij en Pharos. Samen met Stichting Rookpreventie Jeugd, GGD GHOR Nederland, Verslavingskunde Nederland, Trimbos-instituut en Onderzoeksinstituut IVO zijn zij onderdeel van de Coalitie Iedereen Rookvrij. Deze coalitie wil voldoende aanbod van geschikte stoppen-met-rokenondersteuning voor mensen met een lagere sociaaleconomische positie. Binnenkort worden ronde tafel bijeenkomsten georganiseerd om op beleidsniveau door te praten over de implicaties van het onderzoek.

Download het rapport en de factsheet via de website van Onderzoeksinstituut IVO.

Gratis lokale hulp voor Nijmegenaren die willen stoppen met roken

‘Nijmegen stopt!’ Onder dat motto kunnen alle inwoners van Nijmegen vanaf vandaag terecht op de website nijmegenrookvrij.nl, als platform uniek voor Nederland. Daar vinden zij een overzicht van lokale, laagdrempelige en gratis hulp bij het stoppen met roken. Voor de groepshulp die eind oktober start in vier Nijmeegse wijken kunnen mensen zich onder ‘hulpaanbod’ direct aanmelden. Daarnaast biedt de website tips, informatie en inspirerende verhalen van Nijmegenaren: ‘Mij is het ook gelukt!’

Gezonde inwoners in een gezonde stad

De website maakt deel uit van een bredere bedrijvencampagne, die is ontstaan vanuit Wij zijn groen, gezond en in beweging Nijmegen. Een rookvrije stad is één van de gezondheidsthema’s waar vanuit ‘Groen, gezond en in beweging’ aan wordt gewerkt. Met als doel: gezonde inwoners in een gezonde stad.

Medewerkers vertellen hun verhaal

14 Nijmeegse organisaties* hebben de handen ineengeslagen om het thema ‘rookvrij’ in hun eigen organisatie op de kaart te zetten en medewerkers te ondersteunen bij het stoppen met roken. Dat heeft geleid tot de campagne Nijmegenrookvrij. In een speciaal hiervoor gemaakt filmpje vertellen medewerkers uit deze organisaties hoe zij – soms na jarenlang worstelen – succesvol zijn gestopt. Ook andere bedrijven en organisaties zijn van harte uitgenodigd om mee te doen aan Nijmegenrookvrij.

Aansluiting op Stoptober

De lancering van de website en de campagne Nijmegenrookvrij sluit aan op Stoptober. Dat begint op 1 oktober met de uitdaging aan rokers in heel Nederland om in ieder geval 28 dagen te stoppen met roken. In voorgaande jaren is gebleken dat mensen die 28 dagen niet roken daarna vijf keer meer kans hebben om blijvend te stoppen. Nijmeegse rokers die meedoen aan Stoptober kunnen dus vanaf nu terecht op nijmegenrookvrij.nl om goede en gratis hulp te vinden dicht bij huis.

*Aan Nijmegenrookvrij doen mee: CWZ, de Fysioo, gemeente Nijmegen, GGD Gelderland-Zuid, IrisZorg, de Lindenberg, N.E.C., Radboudumc, Radboud Universiteit, ROC Nijmegen, St Maartenskliniek, Vincentius en WerkBedrijf.